Dịch vụ, Hỏi đáp, Tin tức

Hội chứng Truyền Máu Song Thai (TTTS – Twin-to-Twin Transfusion Syndrome)

- Hồng Hà - 429 lượt xem

Hội chứng truyền máu song thai là một biến chứng nghiêm trọng xảy ra trong thai kỳ của những cặp song thai cùng trứng, khi cả hai thai nhi chia sẻ một bánh rau chung (song thai một nhau – monochorionic twins) nhưng lại có hệ thống tuần hoàn liên kết không đều. Điều này dẫn đến sự trao đổi máu không cân đối giữa hai thai. Phòng khám sản Hồng Hà xin chia sẻ với bạn một số thông tin về vấn đề này.

Hệ quả của hội chứng:

  • Thai cho: Mất máu, gây thiếu máu, giảm nước ối và phát triển kém.
  • Thai nhận: Nhận quá nhiều máu, dẫn đến nguy cơ suy tim và thừa nước ối.

Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh

  • Nguyên nhân:
    • Sự xuất hiện của các mạch máu bất thường nối giữa hai thai trong bánh rau, bao gồm các loại nối:
      • Nối động mạch – tĩnh mạch (AA/AV).
      • Nối động mạch – động mạch (AA).
      • Nối tĩnh mạch – tĩnh mạch (VV).
  • Cơ chế bệnh sinh: Dòng máu chảy từ thai cho sang thai nhận qua các mạch nối bất thường này, dẫn đến sự mất cân bằng trong hệ thống tuần hoàn của cả hai thai.

 

Tác động đến thai nhi:

  • Thai cho: Bị thiếu nước và chất dinh dưỡng, dẫn đến thiếu máu, suy dinh dưỡng, giảm nước ối và có nguy cơ tử vong cao.
  • Thai nhận: Bị quá tải tuần hoàn, gây tăng huyết áp, suy tim, dư nước ối, đa niệu và phù nề.

Chẩn đoán TTTS

Chẩn đoán chủ yếu dựa vào siêu âm và dấu hiệu lâm sàng.

  • Lâm sàng: Bụng mẹ to nhanh và khó thở.
  • Siêu âm:
    • Thai cho:
      • Lượng nước ối giảm (< 2 cm, đo chỉ số túi ối sâu nhất).
      • Bàng quang nhỏ hoặc không thấy.
    • Thai nhận:
      • Lượng nước ối dư (> 8 cm trước tuần 20, > 10 cm sau tuần 20).
      • Bàng quang lớn và dấu hiệu phù nề.

Phân loại Quintero (giai đoạn TTTS):

  1. Giai đoạn I: Bàng quang thai cho vẫn thấy, nhưng nước ối mất cân bằng.
  2. Giai đoạn II: Bàng quang thai cho không thấy.
  3. Giai đoạn III: Có bất thường Doppler (tăng kháng lực động mạch rốn, sóng ngược tĩnh mạch rốn).
  4. Giai đoạn IV: Thai nhận có phù hoặc suy tim.
  5. Giai đoạn V: Một hoặc cả hai thai tử vong.

Điều trị TTTS

  1. Theo dõi sát:
    • Trong trường hợp nhẹ (giai đoạn Quintero I), theo dõi siêu âm Doppler mỗi 1-2 tuần. Nếu tình trạng tiến triển, có thể cần nhập viện.
  2. Điều trị:
    • Laser photocoagulation: Phẫu thuật nội soi qua tử cung để đốt các mạch nối bất thường giữa hai thai trong bánh rau, thực hiện từ tuần 16-26 thai kỳ. Phương pháp này giúp giảm tỷ lệ tử vong và các di chứng thần kinh.
    • Chọc ối giảm áp lực: Dùng để giảm dư nước ối cho thai nhận, giúp giảm nguy cơ sinh non. Đây thường chỉ là biện pháp tạm thời.
    • Phẫu thuật cắt dây rốn chọn lọc: Thực hiện khi một thai không thể sống để bảo vệ thai còn lại.
  3. Theo dõi:
    • Theo dõi chặt chẽ tình trạng thai nhi, xem xét khả năng mổ lấy thai nếu phát hiện nguy cơ tử vong.
    • Sinh non: Thường xảy ra trước tuần 34, cần chuẩn bị chăm sóc sơ sinh đặc biệt.

Tiên lượng

  • Tiên lượng của bệnh phụ thuộc vào giai đoạn phát hiện và điều trị:
  • Nếu được điều trị sớm bằng phương pháp laser, có thể giữ được cả hai thai với tỷ lệ lên đến 70-80%, và ít nhất một thai có thể sống sót trong 90% trường hợp.
  • Nếu không điều trị, tỷ lệ tử vong cả hai thai có thể rất cao.

Kết luận

Hội chứng truyền máu song thai (TTTS) là một biến chứng nghiêm trọng trong thai kỳ của các cặp song thai một nhau, có thể ảnh hưởng lớn đến sự sống còn và sự phát triển của cả hai thai nhi. Việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng, bởi nó không chỉ giúp giảm tỷ lệ tử vong mà còn giảm thiểu các di chứng thần kinh cho trẻ. Các phương pháp điều trị hiện đại như laser photocoagulation và chọc ối giảm áp lực đã chứng minh hiệu quả trong việc cải thiện tiên lượng, giúp tăng cơ hội giữ lại cả hai thai. Do đó, việc theo dõi và can thiệp kịp thời là yếu tố quyết định đến thành công trong việc điều trị hội chứng TTTS.