Siêu âm phụ khoa là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực phụ khoa nhằm đánh giá và kiểm tra các cơ quan sinh dục nữ bao gồm tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng và các cấu trúc lân cận. Đây là một công cụ quan trọng, hỗ trợ các bác sĩ trong việc chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý phụ khoa cũng như theo dõi sự phát triển của thai nhi trong thai kỳ. hãy cùng Phòng Khám Sản Hồng Hà tìm hiểu về tầm quan trọng và những bệnh chuẩn đoán qua siêu âm phụ khoa trong bài viết sau nhé !
1. Tầm quan trọng của siêu âm phụ khoa
Siêu âm phụ khoa đóng vai trò vô cùng quan trọng trong y học hiện đại nhờ tính an toàn, hiệu quả và không gây đau đớn cho bệnh nhân. Phương pháp này giúp bác sĩ:
- Đánh giá kích thước, hình dạng và cấu trúc của tử cung và buồng trứng.
- Phát hiện các bệnh lý như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, buồng trứng đa nang và ung thư buồng trứng.
- Kiểm tra sự phát triển của thai nhi và phát hiện các biến chứng tiềm ẩn trong thai kỳ, bao gồm tình trạng nhau thai, lượng nước ối và các dị tật bẩm sinh.
- Đánh giá các bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt như chảy máu bất thường, đau bụng kinh, hay vô sinh.
2. Các loại siêu âm phụ khoa
Siêu âm phụ khoa được chia thành hai phương pháp chính:
Siêu âm ổ bụng (siêu âm qua thành bụng): Bác sĩ sử dụng đầu dò đặt trên bề mặt da bụng để quan sát các cơ quan bên trong. Phương pháp này thường được áp dụng cho phụ nữ mang thai hoặc khi cần kiểm tra tổng thể các cơ quan vùng chậu.
-
-
Quan sát được sự phát triển của trứng, quan sát trứng rụng.
-
Chẩn đoán, phát hiện bệnh buồng trứng đa nang.
-
Chẩn đoán, phát hiện dấu hiệu u xơ tử cung, u nang buồng trứng.
-
Phát hiện mang thai sớm, chẩn đoán được mang thai ngoài tử cung (chửa ngoài dạ con).
-
Chẩn đoán vô sinh, tìm được nguyên nhân vô sinh (do buồng trứng hay do tử cung).
-
Dùng trong các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản: thụ tinh nhân tạo, thụ tinh trong ống nghiệm, chuyển phôi.
-
Siêu âm đầu dò âm đạo: Đầu dò được đặt trực tiếp vào âm đạo để có cái nhìn chi tiết hơn về tử cung, buồng trứng và các cấu trúc lân cận. Phương pháp này cho hình ảnh rõ nét và chi tiết hơn, thường được sử dụng khi kiểm tra các bệnh lý phụ khoa hoặc trong giai đoạn đầu của thai kỳ.
-
Siêu âm ổ bụng giúp chẩn đoán mang thai sớm, đồng thời theo dõi được sự phát triển của thai nhi, phát hiện được vị trí bất thường của thai nhi: chửa ở vòi trứng, chửa trong ổ bụng.
-
Siêu âm ổ bụng có thể phát hiện một số bệnh lý nguy hiểm của hệ thống sinh dục nữ như: u nang buồng trứng, u xơ tử cung, bệnh tử cung nội tuyến, lạc nội mạc tử cung,…
-
Siêu âm ổ bụng phát hiện sự phát triển bất thường của bộ máy sinh dục, phát hiện các dị tật bẩm sinh của tử cung, buồng trứng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
-
Sau khi nạo hút thai, siêu âm ổ bụng giúp kiểm tra lại buồng tử cung.
-
Những trường hợp bị tắc kinh, kinh nguyệt không đều hoặc băng huyết thì siêu âm ổ bụng giúp quan sát độ dày niêm mạc tử cung, tình hình trứng rụng để tìm ra nguyên nhân những hiện tượng trên.
-
Siêu âm ổ bụng đánh giá được tình hình phát triển của bộ máy sinh dục, phát hiện sớm những bệnh lý, bất thường để đánh giá khả năng sinh sản.
Nhìn chung, phương pháp siêu âm đầu dò âm đạo có kết quả chính xác hơn phương pháp siêu âm trên bụng, vì đầu dò được đưa vào trong âm đạo sẽ quan sát được hình ảnh rõ nét, chân thực hơn thông qua lớp da bên ngoài.
3. Khi nào thì nên thực hiện siêu âm phụ khoa?
Siêu âm phụ khoa là một công việc kiểm tra đánh giá sức khỏe sinh sản của người phụ nữ. Siêu âm được khuyến cáo nên thực hiện mỗi 6 tháng 1 lần để có thể theo dõi sát sao sức khỏe sinh sản, phát hiện sớm những dấu hiệu bệnh lý ở giai đoạn đầu nhằm đưa ra phương pháp điều trị phù hợp và điều trị có hiệu quả.
Tuy nhiên với những chị em chưa có đủ điều kiện về thời gian, kinh tế, tâm lý để thực hiện siêu âm theo khuyến cáo trên thì cũng phải nên đi siêu âm nếu thấy các dấu hiệu sau:
-
Chảy máu vùng kín mà không rõ nguyên nhân, không phải đến kỳ “đèn đỏ”.
-
Kinh nguyệt không đều, rong kinh hoặc tắc kinh không rõ nguyên nhân.
-
Đau bụng kinh dữ dội, lượng máu kinh ra nhiều hoặc ít bất thường.
-
Đau vùng bụng dưới dữ dội mà không phải vào thời kỳ kinh nguyệt.
-
Đau khi quan hệ tình dục, giảm ham muốn quan hệ tình dục.
-
Khi hư ra nhiều, khí hư có màu, mùi bất thường.
Các dấu hiệu nêu trên là một cảnh báo đỏ về bất thường bệnh lý sinh dục mà bạn không được chủ quan. Vì thế, nếu có thấy dấu hiệu bất thường nào, bạn nên gặp bác sĩ để thăm khám càng sớm càng tốt.
Siêu âm phụ khoa chẩn đoán được những bệnh nào?
1. U xơ tử cung
U xơ tử cung là một trong những bệnh lý phổ biến nhất mà siêu âm phụ khoa có thể phát hiện. Đây là các khối u lành tính xuất hiện trong hoặc ngoài tử cung. Siêu âm giúp xác định kích thước, vị trí và số lượng của các khối u này, từ đó bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp hoặc theo dõi tình trạng bệnh nếu cần thiết.
2. Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các mô nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung, gây đau đớn và có thể dẫn đến vô sinh. Siêu âm phụ khoa, đặc biệt là siêu âm đầu dò âm đạo, giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường của mô nội mạc và theo dõi sự phát triển của các khối lạc nội mạc. Dù không phải lúc nào siêu âm cũng phát hiện được lạc nội mạc tử cung, nhưng nó là công cụ hỗ trợ chẩn đoán và định hướng điều trị hiệu quả.
3. Buồng trứng đa nang (PCOS)
Buồng trứng đa nang là một rối loạn phổ biến ảnh hưởng đến hormone và khả năng sinh sản của phụ nữ. Siêu âm phụ khoa có thể phát hiện các đặc điểm của buồng trứng đa nang như kích thước buồng trứng lớn và có nhiều nang nhỏ. Bác sĩ dựa vào kết quả siêu âm cùng các triệu chứng lâm sàng khác để chẩn đoán và điều trị PCOS.
4. Viêm vùng chậu
Viêm vùng chậu là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở các cơ quan sinh sản, bao gồm tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng. Siêu âm phụ khoa giúp bác sĩ xác định tình trạng viêm, tích tụ dịch hoặc sự dày lên của các mô liên quan. Dù không phải lúc nào siêu âm cũng đủ để chẩn đoán viêm vùng chậu, nhưng nó giúp hỗ trợ chẩn đoán và đánh giá mức độ ảnh hưởng của bệnh.
5. U nang buồng trứng
U nang buồng trứng là tình trạng xuất hiện các túi chứa dịch hoặc chất rắn tại buồng trứng. Siêu âm phụ khoa là phương pháp chính giúp bác sĩ phát hiện, đánh giá kích thước, hình dạng và tính chất của các u nang, từ đó xác định xem u nang lành tính hay cần can thiệp y khoa. Việc theo dõi các u nang qua siêu âm cũng giúp phát hiện sớm các biến chứng như xoắn buồng trứng hay vỡ u nang.
6. Ung thư tử cung và buồng trứng
Siêu âm phụ khoa có thể phát hiện các dấu hiệu sớm của ung thư tử cung và buồng trứng, chẳng hạn như sự thay đổi kích thước, hình dạng và cấu trúc của các cơ quan này. Mặc dù siêu âm không đủ để xác định chắc chắn một trường hợp ung thư, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các bất thường, giúp bác sĩ chỉ định các xét nghiệm bổ sung như sinh thiết hoặc chụp MRI để xác định chính xác bệnh lý.
7. Thai ngoài tử cung
Thai ngoài tử cung là tình trạng thai nhi phát triển bên ngoài tử cung, thường gặp nhất ở ống dẫn trứng. Đây là một tình trạng nguy hiểm có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Siêu âm đầu dò âm đạo là phương pháp hiệu quả nhất để xác định vị trí của thai và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của thai ngoài tử cung.
8. Polyp tử cung
Polyp tử cung là các khối u nhỏ phát triển từ niêm mạc tử cung, thường là lành tính nhưng cũng có thể gây ra chảy máu bất thường hoặc ảnh hưởng đến khả năng mang thai. Siêu âm phụ khoa, đặc biệt là siêu âm đầu dò âm đạo, giúp phát hiện và đánh giá kích thước, vị trí của polyp, từ đó bác sĩ có thể quyết định phương án điều trị như cắt bỏ nếu cần thiết.
9. Tình trạng bất thường của ống dẫn trứng
Siêu âm phụ khoa cũng giúp đánh giá tình trạng của ống dẫn trứng, bao gồm phát hiện các bất thường như tắc nghẽn, dày lên hoặc sự hiện diện của dịch (hydrosalpinx). Đây là những nguyên nhân có thể dẫn đến vô sinh hoặc gây ra các vấn đề khác liên quan đến hệ sinh sản.
10. Dị tật tử cung bẩm sinh
Siêu âm phụ khoa có thể phát hiện các dị tật bẩm sinh ở tử cung như tử cung đôi, tử cung vách ngăn hay tử cung hai sừng. Những dị tật này có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai và thai kỳ, vì vậy việc phát hiện sớm giúp bác sĩ tư vấn và quản lý tốt hơn cho bệnh nhân.
Bài viết trên đây đã cung cấp những thông tin cơ bản về kỹ thuật siêu âm phụ khoa trong việc chẩn đoán bệnh. Với bài viết này, chúng tôi hy vọng bạn đã có những kiến thức cần thiết để bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình. Nếu có điều gì thắc mắc, vui lòng liên hệ với Phòng khám Sản Hồng Hà qua hotline 091.425.8080 để được tư vấn miễn phí nhé.
