Són Tiểu Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả

Són tiểu là tình trạng không kiểm soát được việc tiểu tiện, dẫn đến rò rỉ nước tiểu ngoài ý muốn. Đây là một vấn đề sức khỏe phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau khi sinh hoặc trong giai đoạn mãn kinh.

1. Nguyên Nhân Gây Són Tiểu

• Yếu Cơ Sàn Chậu: Cơ sàn chậu là nhóm cơ giúp hỗ trợ bàng quang và niệu đạo. Khi cơ này bị yếu đi (do tuổi tác, sinh nở hoặc béo phì), khả năng kiểm soát việc tiểu tiện sẽ giảm, dẫn đến tình trạng rò rỉ nước tiểu.
• Căng Thẳng và Áp Lực (Són Tiểu Do Gắng Sức): Áp lực lên bàng quang khi ho, hắt hơi, cười lớn hoặc vận động mạnh có thể dẫn đến són tiểu. Điều này thường xảy ra khi các cơ hỗ trợ bàng quang yếu, không đủ sức kiểm soát áp lực tăng lên đột ngột.
• Rối Loạn Thần Kinh: Các bệnh lý thần kinh như Parkinson, đột quỵ, tổn thương tủy sống, và bệnh đa xơ cứng (MS) có thể gây ảnh hưởng đến dây thần kinh kiểm soát bàng quang, dẫn đến mất kiểm soát tiểu tiện.
• Tắc Nghẽn Đường Tiểu: Ở nam giới, tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính (BPH) có thể gây tắc nghẽn niệu đạo, gây ra rò rỉ nước tiểu. Sỏi thận hoặc bàng quang cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến són tiểu ở cả nam và nữ.
• Suy Giảm Hormone Estrogen Ở Phụ Nữ: Sau mãn kinh, mức estrogen giảm đi làm cho các mô trong âm đạo và bàng quang mỏng hơn và kém linh hoạt, dẫn đến tình trạng rò rỉ nước tiểu dễ dàng hơn.
• Bàng Quang Quá Hoạt: Đây là tình trạng mà bàng quang có các cơn co thắt bất thường, tạo ra cảm giác buồn tiểu đột ngột và mạnh mẽ ngay cả khi bàng quang chưa đầy, dễ dẫn đến són tiểu do không kịp vào nhà vệ sinh.
• Thói Quen Sinh Hoạt: Một số thói quen sinh hoạt như tiêu thụ nhiều caffeine, rượu, hoặc các loại thực phẩm kích thích bàng quang cũng có thể làm tăng nguy cơ són tiểu.
• Các Bệnh Lý Mãn Tính: Tiểu đường, suy thận, hoặc viêm đường tiết niệu tái phát thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ són tiểu do ảnh hưởng đến chức năng của bàng quang và hệ tiết niệu.

2. Triệu Chứng Của Són Tiểu

Tùy thuộc vào loại són tiểu, triệu chứng có thể khác nhau:

• • Són tiểu khi gắng sức: Rò rỉ nước tiểu khi ho, cười, hắt hơi hoặc vận động mạnh.
  • Són tiểu do tiểu gấp: Cảm giác buồn tiểu đột ngột, không kịp vào nhà vệ sinh.
  • Són tiểu do bàng quang quá hoạt: Cảm giác buồn tiểu thường xuyên, kể cả khi bàng quang chưa đầy.
  • Són tiểu khi không có cảm giác: Rò rỉ nước tiểu mà không nhận thức được, thường gặp trong các rối loạn thần kinh.

3. Phương pháp điều trị són tiểu

Theo bác sĩ Nông Hồng Hà, việc điều trị són tiểu phụ thuộc vào loại và nguyên nhân của tình trạng này. Ưu tiên các phương pháp điều trị tự nhiên, trong đó thay đổi lối sống là bước quan trọng. Cụ thể:

• Uống nước đủ và đúng thời điểm trong ngày
• Duy trì cân nặng hợp lý
• Ăn uống khoa học, bổ sung chất xơ để tránh táo bón
• Tập thể dục đều đặn
• Tránh hút thuốc lá

Bác sĩ thường khuyến khích bệnh nhân áp dụng các phương pháp tự nhiên, ít xâm lấn. Nếu các biện pháp này không hiệu quả, bác sĩ sẽ cân nhắc các phương pháp khác hoặc kết hợp nhiều cách điều trị.

Các Phương Pháp Điều Trị Cụ Thể

1. Tập Luyện Bàng Quang
Bác sĩ sẽ dựa trên ghi chép về tần suất tiểu tiện để thiết lập lịch trình đi vệ sinh, hướng dẫn người bệnh kéo dài khoảng cách giữa các lần đi tiểu nhằm tăng khả năng chứa nước tiểu của bàng quang.

2. Luyện Tập Cơ Sàn Chậu (Bài Tập Kegel)
Bác sĩ hướng dẫn các bài tập cơ sàn chậu, giúp tăng cường nhóm cơ này để kiểm soát dòng chảy của nước tiểu tốt hơn. Các bài tập Kegel giúp thắt chặt và thư giãn cơ sàn chậu, nâng cao khả năng giữ nước tiểu.

3. Điều Trị Bằng Thuốc
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhằm thư giãn cơ bàng quang và giảm cơn co thắt. Thuốc này còn có tác dụng làm giảm tần suất tiểu tiện và cảm giác tiểu gấp.

4. Sử Dụng Thiết Bị Y Tế

• Chất làm đầy quanh niệu đạo: Một thiết bị nhỏ dạng tampon được đặt trong niệu đạo nữ để giảm tình trạng rò rỉ nước tiểu.
• Vòng nâng trong âm đạo: Chiếc vòng silicone đặt trong âm đạo giúp giữ bàng quang và cố định cổ bàng quang khi có áp lực lên bàng quang, ngăn ngừa rò rỉ nước tiểu. Phương pháp này phù hợp với người có sa bàng quang, sa tử cung, hoặc tiểu không kiểm soát dưới áp lực.

5. Phẫu Thuật
Khi các phương pháp trên không đạt hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. Với phụ nữ sau sinh, việc mang thai và sinh nở có thể làm yếu và tổn thương cơ sàn chậu, dẫn đến són tiểu khi gắng sức. Bác sĩ có thể tiến hành đặt một dải băng nâng dưới niệu đạo để nâng đỡ và đưa bàng quang về đúng vị trí, giúp cải thiện tình trạng tiểu không kiểm soát.

Phẫu thuật là lựa chọn cuối cùng và thường chỉ được áp dụng khi các biện pháp khác không đem lại kết quả.